Yaşlanmaya Giderken Yol haritası

 

 

Sevgili Dostlarım,

Zincirlikuyu Kabristanı’nın giriş kapısı bir süre önce yenilendiği zaman üzerinde Kuran-kerim den bir alıntı göze çarpıyordu:‘’ Her fani bir gün ölümü tadacaktır”. ‘’Bu kaçınılmaz bir gerçeğin ifadesi olduğu halde çok kimse bu hatırlatmadan hoşnut kalmadığını beyan etmişti.

Bu gün ben de biraz daha yumuşak bir hatırlatma ile söze gireceğim:

Gençliğimizi geçtikten sonra devam edeceğimiz yol yaşlanma yolu dur. Acaba bu yolda doğru ilerlemek için bir Yol Haritası yok mudur?

Evet, vardır ve ben size sohbetimde bu yol haritasının önemli gördüğüm hususları üzerinde durmak istiyorum.

Yaşlanmanın girişine gelenler bunları kendileri için düşünürken, genç dostlarım da yaşlanan yakınlarına yaşlılığa giden bu yol haritasından bilgi verir, tavsiyede bulunabilir ve yardımcı olabilirler.

Yola çıkmadan önce bahsedeceğim kontrolleri  eğer yaptırmammış iseniz, aracınıza yaptırdığınız gibi,,bu büyük bakımı yaptırın ve çalışan sistemlerinizi elden geçirtin.

Ayrıntılarına birazdan gireceğim bu tetkikleri 60, 65 veya,70 yaşlarında başlayıp(kendinizi nasıl hissederseniz)  geniş bir zamana da yayarak, yavaş yavaş bunalmadan ve önemli gördüklerinizi öne alarak altı ay hatta bir yıl içinde bile tamamlayabilirsiniz.

Bu kontrollerinizi size aile hekiminiz de düzenleyebilir, siz de ayrı ayrı yaptırabilirsiniz:

1-Kontrollerinize dişlerinizden başlayın, Çiğnemenizi güçleştiren eksiklik ve bozukluklar varsa bunun sindirim sistemine ne kadar olumsuz etki yapacağını biliyorsunuz. Çürük diş ve kronik dişeti iltihabı olanlarda bunun damar yapısına çok ciddi olumsuz etkisi de kanda CRP seviyesinin yükselmesi ile tespit edilebilmektedir. Ağız kokusu ve görünen diş eksikliğinin toplum içinde ne kadar imaj kaybı yarattığını da hepimiz biliriz. Yaşlanan görünüşünüze bir gereksiz eksi puan eklemeyiniz 

2-Göz muayenesi ile: başlayan bir katarakt,,göz tansiyonu, veya retina bozukluğunun varlığı erkenden ortaya çıkar.Bunların başladığını veya varlığını bilmeden eğer gözlük kullanıyorsanız çok sık gözlük değiştirmek ihtiyacı duyar yine de tatmin olmazsınız.  

3-İşitme kaybınız varsa bir odiometri muayenesi ile ortaya çıkar. Bu gün bu eksikliği henüz fark etmiyor olabilirsiniz. Bu günkü muayeneniz ileride yapılacak olanların ilerleme hızını göstermesine imkân verir.

 

4-Kalp- damar sisteminizin durumunu tespit için bir kardiyologun görüşünü alın. Herhangi bir şikâyetinizin olmasını beklemeyin. Hele genetik ve yapısal özellikleriniz kalp ve damar hastalığı bakımından risk oluşturacak özellikler taşıyorsa bu danışmayı yapmayı öne alın. Bu konuda size ufak bir örnek vereyim:

Guatrı olan bir hanım hastam muayeneye gelmişti Eşi de kendisine refakat ediyordu.

Hanımın muayenesi bittikten sonra 50 yaşlarında olan, biraz kilolu ve hipertansiyonu olduğu izlenimini veren bir harici görünüşü vardı. Masamın kenarında bir iki sigara paketi vardı. Onları görünce biraz da merakla “sigara içiyor musunuz?” diye sordu.’’Hayır onlar sigara bıraktırdığım hastalarımdan aldığım paketler’’ dedim. Tabii bu sorusu zaten merak etmeğe başladığım soruyu kendisine sormama fırsat verdi ve sigara içtiğini öğrendim..ondan sonra biraz kurcaladım: Kolesterini yüksekmiş, hipertansiyonu varmış,

Babasını erken yaşta kalp krizi ile kaybetmiş, ağbeyi kalp krizi geçirmiş Sık sık olan iş yemekleri diyet yapmasına imkân vermiyormuş.

Siz koroner arterlerinizi bir kontrol ettirseniz iyi olur dedim ve önce bir bilgisayarlı tomografi istedim. Tetkikleri derinleştirdiler ve tıkanık bulunan üç damarla By-pass a kadar gitti.

Gördüğünüz gibi bir tesadüf ile hastamızın kötü kaderi değişmiş oldu veya kaderinde eşi vesilesi ile bir doktora gitmek varmış da diyebilirsiniz.Tabii bu konuda anlatılabilecek çok şey vardır.

Yalnız diğer bir örnek de çok çarpıcıdır:

Fakültemizde dâhiliye kürsüsünde bir arkadaşımız vardı. Malatyalı bir aileye mensup Ailesinde elli yaşını geçmiş erkek yok, hepsini koroner hastalığından kaybetmişler. Arkadaşımız hekimliğini kendisine de uyguladı, yaşayışını tamamen tıbbi bilgilerine göre düzenledi, mesela 50 yaşına kadar araba almadı ve kullanmadı onun bile yükleyebileceği stresten kaçındı. Nitekim ömrünü ailesinde istisna olan 70 yaşına kadar uzatabildi.

5- Sigara içiyorsanız muhakkak bir akciğer grafisi, tercihan bilgisayarlı tomografi, çektirin.

6- Reflünüz varsa (mide içeriğinin yemek borusuna geçmesi ve orasını tahriş etmesi). Gastroenterolog tan endoskopi isteyin. Yemek borusunun iç yüzünün asit olan mide suyu ile uzun süre tahrişi altında kalması orada sevimsiz değişmelere neden olabilir.

7- Ayni gastroenterolog tan kolonoskopi yapmasını isteyiniz. Ailesinde kalın barsak kanseri bulunanlar buna özellikle önem vermelidirler.

 

8- Erkeklerde ürolog doktorların prostat kanseri taraması kadınlarda jinekologların meme, yumurtalık ve rahim kanseri tetkikleri istenmelidir.

 

9- Hareketlerinizi kısıtlamaya başlayan şikâyetleriniz varsa ortopedi uzmanının muayenesini ve gerekli göreceği tetkiklerini yaptırınız. Buna özel bir önem veriniz. Çünkü sağlıklı yaşlanma çabalarınızda sizin en büyük desteğiniz hareketli hayatınız olacaktır. Onu önleyecek her türlü engeli kaldırmaya çalışınız.

10- Nihayet ruh ve sinir sisteminde unutkanlık, uykusuzluk, depresyon denge bozukluğu ve titremeler dikkatinizi çekiyorsa sinir ve ruh hastalıklarına danışmayı ihmal etmeyiniz.

 

Bütün bu öneriler yerine getirildiği halde organizmamız o kadar karmaşık bir yapıdır ki yine de gözden geçirilmemiş bir şey kalmadı denemez.

Önerilen bu tetkikleri arka arkaya yaptırmanız gerekmez.Yavaş yavaş,sizi bunaltmadan, önemli gördüklerinizi öne alarak ,altı ay veya bir yıl içine yayabilirsiniz ..Çünkü bu umalım ki, uzun sürecek bir yolculuğun uzun sürecek bir hazırlığıdır.

Bu hazırlıklardan sonra sıra artık önümüzdeki yaşam süremizin şartlarını düzenlemeye gelir. Burada da yapılacak çok önemli şeyler vardır:

1-Öncelikle mali durumunuzu kabil olduğu kadar bu sürenizin tamamını kapsayacak şekilde düzenleyin. İleri yaşlarda bir mali güçlük sizi çok daha ağır etkiler.

2- Yaşlılığınızı geçireceğiniz evinizde iyi bir tasfiye hareketine girişin. Eski eşyalarınızı gözden geçirin.  Geride bıraktığınız yıllarda uzun zamandır kullanmadığınız ve kullanmayacağınız da belli olmuş birçok lüzumsuz eşyayı sadece geçmişe ait bir bağlılık tutkusu ile saklamayın. Birçok kimse bu zaafını ‘’atmaya elim varmıyor’’ diye ifade eder. Bu evinize uygulayacağınız bir nevi detokstur. Göreceksiniz ki eviniz ferahlamış, adeta kendini yeni döneminize hazırlamıştır. Bu size ayrıca etkili bir motivasyon olacaktır.

3- Eski eşyalarınıza gösterdiğiniz bu kesin tutumun tersini dostlarınıza gösteriniz.

Onlar ile temasınızı kaybetmemeye çalışınız.Yeni insanlar tanımakta, dostlar edinmekte isteksiz davranmayınız. Bu tutum sizin ruh sağlığınız için fevkalade önemlidir.

4- Günlük hayatınızı, bir programa sokacak sosyal aktivitelere veya mesleğiniz ile ilgili faaliyetlere ilgi gösteriniz.Bunlar sizin günlük hayatınızı düzene sokacak,hayata bağlılığınızı sürdürecek çok önemli hususlardır.

5- Araba kullanıyorsanız, yaşınız ilerledikçe reflekslerinizin yavaşlayabileceğini bilerek:

    a-Trafik içinde önünüzde seyreden arabaları çok yakından takip etmeyin.

    b-Beraber seyahat ettiğiniz kimselerle sizin dikkatinizi dağıtacak yoğun sohbetlere veya tartışmalara girmeyin.

     c-Radyonuzu nekadar az kullanırsanız okadar iyi.

     d-Geriye sürüşlerde, boyun ve vücut haraketlerinizde belirmeye başlamış olan  kıstlılık nedeni ile, geriye bakış güçleşeceğınden ,geriyi gösteren aynaların ayarlı olduğunu her zaman gözden geçirin ve iyi kullanmaya alışın.

6-Günlük vücut ekzersizlerinizi yol haritanızın en önemli sayfası olarak kabul edin.

Tek yönlü çalışmalardan çok bütün vücut kaslarınızı içine alacak haraketler yapmaya dikkat edin.

Vücut kaslarını çalıştırmak neden bukadar önemli? Bunun üzerinde biraz durmak istiyorum:

1-   Yaşlılıkta en çok şikayet edilen hususlardan biri denge bozukluğudur.Yaşlılar çok defa kolaylıkla sendelerler ve kendilerini toparlayamadan düşerler.Kol ve bacaklarında kasları zayıflamamış olsa onların yardımı ile çok kolay toparlanırlar ve kendilerini düşmekten kurtarırlar.

2-  Gelişmiş kaslar ayrıca  vücudumuzun en önemli protein deposudur.Vücut, ihtiyacı olan Proteini besinler ile dışarıdan yeteri kadar alamıyorsa bu ihtiyacını kaslardan tamamlamaya çalışır.

3-  Vücudumuzda ne kadar çok kas varsa o kadar çok enerji harcanır.Onun için kasları zayıf olanlar kaslı vücudu olanlardan çok daha çabuk kilo alırlar ve yağ biriktirirler.Ayni şekilde kasları gelişmiş insanlar kolay kilo almazlar ve kilo fazlası varsa kolay kilo verirler.

4-  Kasların estetik yönden önemi için bir şey söylemeye gerek yok.Nasıl bir genç görünümü vereceğini biliyorsunuz. Fakat vücudun bağışıklık sistemi için çok büyük destek sağladığını belirtmekte de fayda vardır.

Konunun önemini en güzel gösterecek olan Spor ve İmmun Sistem adı ile İngilizce  yazılmış bir kitabın bulunmasıdır.

Benzer bir kitap Almanca olarak da vardır.

 

Değerli dostlarım

Bu yol haritası nı kopyalayın, bir kağıda basın ve özenle saklayın .

Tabii arada bir de bakın.

İyi yolculuklar !